Wat is de waarde van modeltekenen?
Op de academie vond ik het al helemaal geweldig. Na de eerste gene te hebben overwonnen ( het is toch raar om vier uur lang uitgebreid naar een naakt iemand te staan kijken) ging ik er helemaal voor. Modeltekenen is de basis van alle tweedimensionale kunst, als je dat een beetje onder de knie hebt kan je de verhoudingen inschatten, verkortingen en perspectief weergeven, en daarnaast leer je de anatomie goed kennen. Dat betekent voor mij niet dat je alle spiernamen kunt benoemen; alles wat je nodig hebt is te zien. Hoe het licht op een lijf valt is voor mij een wonderbaarlijke schoonheid. Als het model twee centimeter beweegt veranderd het licht volkomen, daar moet je als kunstenaar in mee gaan. Net als het model is een tekening een dynamisch iets, het veranderd continu. Het licht-donker is voor mij het belangrijkste beeldaspect, daarom heb ik zeker tien jaar lang alleen in houtskool getekend. Pas na jaren kwam ik aan kleur toe. En dat is zo ingewikkeld! Elke kleur heeft een ruimtelijke werking en beïnvloed het perspectief. Maak iets rood en het komt naar je toe, blauw wijkt verder weg. Maar ook in alle nuances van blauw zit verschil wat betreft het ruimtelijk effect. Dingen op je tekening lijken echt groter of kleiner door een kleur. Een dag in de maand komt er een clubje van zes collega-kunstenaars naar mijn atelier om te werken naar levend model. Dit is altijd een inspirerende dag: het kletsen over onze gezamenlijke passie, het praten (zonder oordelen) over elkaars werk verrijkt ons allemaal. Na de academie ben ik dit altijd blijven doen. Modeltekenen leert je goed te kijken, en als het eenmaal goed lukt om te registreren wat je ziet komt daarna het pad om dat ook weer los te laten. Dat is de stap naar de verbeelding. Maar als je iets zolang doet is er altijd de kans dat je verzandt in een soort patroon van aanpak; zo heb ik de neiging om te lang aan een tekening te werken. Om oeverloos door te blijven zoeken hoe een knie in elkaar zit.
De basiskennis van het modeltekenen is echt nodig om in het schilderen los te kunnen gaan. Die basiskennis doe je niet op als je alleen maar van foto’s werkt. Bij een foto is alles al van driedimensionaal naar tweedimensionaal vertaald. Het geheim van modeltekenen is juist dat je leert ruimtelijk te kijken, dat je in de tekening ook voelt dat er een achterkant is als je de voorkant hebt getekend. Dat je voelt dat een lijf zachte stukken en harde botten heeft. Dat je rondingen en de flexibiliteit van een nek voelt door een lijn die verzacht of van licht naar donker verloopt. Ondanks dat ik het al zo lang doe ga ik nu een workshop in Groningen volgen bij Eddy Roos en Rachel Dieraert. Eddy is een geweldige beeldhouwer die doordat hij ook ruimtelijk werkt ook heel driedimensionaal tekent, Rachel is heel goed in de basiskennis van de anatomie enz. Daar ga ik dertig tot veertig tekeningen per dag maken, vijf dagen lang. Geen tijd om dus op een detail als een knie te blijven hangen, ik wil hier mezelf verdiepen om sneller tot de essentie, tot de kernlijnen van een houding te komen.
Met modeltekenen ben je nooit uitgeleerd…